Wigilijne potrawy z całej Europy. Nasze Top 12

COVID-19 skutecznie uniemożliwił nam podróże kulinarne, nie tylko po świecie, ale i Starym Kontynencie. Dlatego przygotowaliśmy dla Was świąteczny, dwunastodaniowy, stół, na którym znajdują się tradycyjne, wigilijne potrawy z całej Europy.
Co kraj to obyczaj. Jednakże równie kolorowy i przepełniony wieloletnią tradycją. Nie ma też dwóch Państw na Starym Kontynencie, które jednakowo obchodziłyby Święta Bożego Narodzenie. Różnią się choćby małymi detalami, zarówno pod kątem obrzędów, jak i wypieków kulinarnych. Nie wszędzie na przykład obowiązuje adwent wraz z postem, nie wszystkie dzieci wierzą w Świętego Mikołaja, nie w każdym państwie rezygnuje się z jedzenia mięsa w Wigilię bądź na świątecznym stole stawia 12 potraw. Te, głównie obowiazują w Polsce. Jak głoszą rodzimi gawędziarze, symbolizują one 12 apostołów lub, jak kto woli, 12 miesięcy w roku. Po jednej potrawie na każdy miesiąc. Próbując w Wigilię je wszystkie, mamy zapewnić sobie życie w dobrobycie i dostatku przez cały kolejny rok. Dlatego też wybraliśmy dla Was dwanaście dań, z różnych Państw Europy, które koniecznie muszą się znaleźć na tradycyjnych wigilijnych stołach Starego Kontynentu.
- Barszcz z uszkami- Polska
Czerwony barszcz podawany na stół podczas wigilijnej wieczerzy znacznie odbiega od tego przygotowywanego w polskich domach na co dzień. Jest to typowo postna potrawa, bez dodatku mięsa, a także bez wywaru mięsnego. Oparta głównie na bulionie z warzyw i mocnej esencji buraczanej. Ważnym dodatkiem są suszone grzyby, najlepiej gdyby były to borowiki lub podgrzybki. Polskie gospodynie w zależności od tradycji swoich rodzin, a także przepisówprzekazywanych z pokolenia na pokolenia, podają go na słodko (zabielany gęstą śmietaną z dodatkiem cukru) lub na ostro (z dużą ilością pieprzu i mielonej, ostrej papryki). Aczkolwiek, bez względu na jego smak, zawsze pływają w nim uszka z kapustą i grzybami. Tradycja podawania postnego barszczu sięga podobno aż do średniowiecza, do czasów Mikołaja Reja. Warto jednak dodać, że przez te wszystkie lata, zupa ta przeszła znaczną metamorfozę, a jej przepisy- z pokolenia na pokolenie były udoskonalane. Na południu naszego kraju, często zamiast czerwonego barszczu serwuje się grzybową. Oprócz zup w Polskich domach popularne są także wigilijna kapusta, krokiety, pierogi ruskie lub z kapustą i grzybami, karp w galarecie, makaron z makiem oraz racuchy. W wielu rodzinach nadal kultywowana jest tradycja serwowania na świąteczną kolację 12 potraw.
- Zupa Grzybowa- Czechy
W Czechach zamiast czerwonego barszczu podawana jest zupa grzybowa zwana kulajdą. Największą jej tajemnicą, zapewniającą wyjątkowy smak, jest podsmażenie grzybów z cebulą na prawdziwym, pełnotłustym maśle, a na końcu dodanie do niej oryginalnej wiejskiej śmietany. W Czechach wigilijna zupa może być ugotowana na wywarze mięsnym. Inne polewki, które mogą w tym świątecznym czasie zastąpić grzybową to kapuśniak albo zupa rybna. Na stołach znajduje się także karp, sałatka z kartofli oraz ciasteczka z domowego wypieku. Warto wspomnieć, że Czesi wierzą, że podczas Wigilijnej kolacji nie wolno wstać od stołu. Przesąd bowiem głosi, że osoba, która to zrobi, za rok przy nim nie usiądzie. W Czechach prezenty rozdawane są dzieciom tuż po uroczystej kolacji. Te jednak nie wierzą w Świętego Mikołaja, tylko w Jezuska, i to na niego czekają niecierpliwie przez cały rok.
- Gołąbki- Ukraina
Gołąbki na polskim, wigilijnym stole? Trudno to sobie wyobrazić, tym bardziej, że te tradycyjne posiadają mięsny farsz. Na świątecznym, ukraińskim stole tych zabraknąć nie może, farsz jednak jest w pełni wegetariański. Składa się z kaszy gryczanej i ziemniaków. Potrawa ta podawana jest zarówno podczas rzymskokatolickiej wieczerzy Wigilijnej 24 grudnia, jak również przez Grekokatolików i Prawosławnych podczas ich Bozego Narodzenia 6 stycznia. Inne dania na ukraińskich, świątecznych stołach to między innymi pampuchy, barszcz oraz kutia.Mieszkańcy tego kraju również mają w tradycji przygotowywania 12 dań, aczkolwiek spożywania uroczystego posiłku nie poprzedza dzielenie się opłatkiem.
- Spaghetti- Włochy
Również Włosi nie dzielą się opłatkiem przed świąteczną wieczerzą. Ich wigilijny stół choć zawiera aż 13 dań, to jest dość skromny. Nie może jednak zabraknąć na nim spaghetti. Choć jest ono postne to bardzo wykwintne. Świąteczny, włoski makaron najczęściej podawany z dodatkiem anchois i orzechów lub małż. Na stole pojawiają się również lassagne, potraw z łososia i tuńczyka, oliwa z oliwek, tortellini oraz suszone owoce. W święta, bardziej od jedzenia Włosi cenią sobie możliwość spotkania i spędzenia czasu z rodziną. Przy stole zasiada wówczas wiele pokoleń: rodzice, dzieci, dziadkowie, jak również wujkowie, ciociei kuzyni. Prezenty otwierają oni jednak nie po wigilijnej kolacji, a po bożonarodzeniowym obiedzie, 25 grudnia. Ten natomiast bardzo często składa się z pieczonej jagnięciny, ziemniaków i warzyw. Na deser nie może zabraknąć zaś słodkiego ciasta penettone.
- Dorsz-Portugalia
Choć dorsza w Portugalii jada się na co dzień, to tradycyjna bacalhau de consoada podawana jest tylko raz w roku, podczas Wigilii. Jej przepis pozostaje niezmienny od wielu lat i przekazywany jest w rodzinach z pokolenie na pokolenie. Tą wersję ryby podaje się z kapustą i ziemniakami. Podczas tutejszej wieczerzy nie ma w zwyczaju przełamywania się opłatkiem, nikt też nie stawia 12 potraw na stół, a choinka jest bardzo malutka i sztuczna. Tradycją natomiast jest przed kolacją wypić lampkę wina i zjeść banana, jak również suto zastawić świąteczny stół słodkościami, między innymi ryżowym puddingiem i ciastem drożdżowym.
- Indyk- Irlandia
Podczas Świąt w Irlandii, na stole, nie może zabraknąć pieczonego indyka z szynką serwowanego z ziemniakami. Podaje się go jednak dopiero na obiad w Boże Narodzenie. Podczas Wigilii królują potrawy rybne i owoce morza, między innymi wędzony łosoś i krewetki. Nie może zabraknąć także łakoci, a przede wszystkim ciasta z rodzynkami, kruchych ciastek oraz puddingu. Przyjęło się, że wigilijny wieczór, pasterkę oraz Pierwszy Dzień Świąt mieszkańcy Irlandii spędzają z rodziną. 26 grudnia zarezerwowany jest natomiast dla przyjaciół i znajomych.
- Sałatka z ziemniaków- Niemcy
Najbardziej tradycyjną potrawą wigilijną, w Niemczech, jest sałatka z gotowanych kartofli. Kolejne to pieczona kiełbasa oraz gęś . W kraju tym nie obowiązuje bowiem zakaz jedzenia w tym dniu produktów pochodzenia zwierzęcego. Nie ma również wieczorem, przy kolacji, suto zastawionego stołu, jak ma to miejsce w Polsce. Wigilia jest skromna i zazwyczaj znajduje się na niej od jednego dziewięciu prostych dań. Inaczej jest podczas obiadu w Boże Narodzenie, gdzie oprócz pieczonych gęsi podaje się także kapustę oraz dziczyznę, a na obowiązkowy deser- dużą ilość różnorodnych ciast. W Niemczech, jak wielu krajach Starego Kontynentu, nikt przed wigilijną wieczerzą nie łamie się opłatkiem i nie składa sobie życzeń, a zamiast sianka pod obrus, wkładana jest pod talerz moneta, która ma symbolizować dostatek w kolejnym roku.
- Zupa Rybna- Węgry
Wigilijne, węgierskie potrawy, choć skromne- są wyjątkowo pyszne. Odpowiednio doprawione mają intensywny smak i aromat. Nie obowiązują dania postne więc podawane jest również mięso, między innymi indyk z kasztanami czy mięsna galareta. Posiłek jednak zaczyna się od tradycyjnej zupy rybnej, zwanej Halaszle. Gotowana jest ona na wywarze z karpia, z dodatkiem kawałków jego mięsa, a także z pomidorami, czosnkiem, cebulą i papryką. W zależności od przepisu jaki posiadają węgierskie gospodynie, można dodać zarówno zieloną jak i czerwoną paprykę. Musi się jednak znaleźć w niej również kawałek jej ostrej wersji, aby dodać polewce delikatnej pikanterii. Na świątecznych stołach powinny znaleźć się również dania kapustne oraz z makiem. Nie może zabraknąć także grzanego wina. Węgrzy nie dzielą się opłatkiem tylko jabłkiem, a prezenty zamiast Mikołaja przynosi Jezusek.
- Fritule – Chorwacja
Fritule to pączki nadziewane brandy. Pochodzą z regionu Dalmacji i są wyjątkowo smaczne. Oprócz alkoholowego wypełniena zawierają w sobie także rodzynki i wiórki skórki cytryny. Nic dziwnego, że Chorwaci bez Frituli nie wyobrażają sobie Świąt Bożego Narodzenia, tak jak i bez czerwonych, lukrowanych, zdobionych pierniczków. Z wytrawnych potraw, na świątecznych stołach, w zależności od regionu, znajdują się między innymi bakalar czyli suszony dorsz oraz dania z kiszonej kapusty. Podobnie jak w Polsce, tak i na Bałkanach, podczas Wigilii zwanej Badnjak, nie serwuje się dań mięsnych. Te podawane są dopiero Pierwszego Dnia Świąt. Są to zazwyczań potrawy przygotowywane z indyka, wołowiny lub wieprzowiny. W domach nie może zabraknąć choinki oraz doniczki z wykiełkowaną przenicą. Prezenty są rozdawane w noc z 24 na 25 grudnia. Nie przynosi ich jednak Święty Mikołaj, a Dziadek Mróz.
- Turron- Hiszpania
W Hiszpanii nie ma smaczniejszego i bardziej tradycyjnego, słodkiego przysmaku jak Turron. Nie może zatem zabraknąć go także na świątecznym stole. Jest to nugat połączony z miodem, orzechami oraz migdałami. Pomimo, iż jest to typowo bożonarodzeniowy przysmak, to w sklepach i na straganach targowych dostępny jest on przez cały rok. Podczas kolacji, oprócz słodkości, powinien pojawić się również pieczone indyk lub jagnięcina. Popularne są także ryby, krewetki czy małże. W Hiszpanii, na Boże Narodzenie, istnieje zwyczaj dekorowania domów. Przystraja się je lampkami, tworzy szopki, w widocznym miejscu stawia kolorową choinkę oraz figurkę mężczyzny korzystającego z wc. 24 grudnia nie ma zwyczaju obdarowywania się prezentami . Dzieci upominki dostają w Święto Trzech Króli- 6 stycznia. A zamiast pasterki, w wigilijną noc odprawiana jest tak zwana msza kogucia.
- Gęś z jabłkami- Estonia
W Estonii świąteczny czas to możliwość pojednania się ze zwaśnionymi bilskimi osobami. Dużą wagę przywiązuje się tu do tradycji, również tych kulinarnych. Przepisy świątecznych dań często siegają wiele pokoleń wstecz i są przekazywane z „dziada pradziada”. Jednym z najbardziej popularnych, bożonarodzeniowych, ale także wigilijnych dań jest gęś pieczona z jabłkami. Estońska kultura nie wymaga bowiem wyeliminowania mięsnych potraw z wigilijnego stołu. Dlatego oprócz wymienionej już gęsi często znajduje się na nim również indyk, salceson, a także potrawy kapustne. Ze słodkości najbardziej popularne są marcepan i pierniczki. Po kolacji rozdawane są prezenty przez Świętego Mikołaja. Bez względu ile obdarowywana osoba ma lat, musi na niego zapracować, a estoński Mikołaj ma wiele pomysłów na zadanie, może na przykład prosić o zaśpiewanie mu piosenki czy wyrecytowanie ulubionego wiersza.
- Chleb Kerstbrood- Holandia
Święta w Holandii rozpoczynają się dopiero podczas nocnej mszy świętej z 24 na 25 grudnia. Wigilii się nie obchodzi. Dlatego Mikołaj rozdaje prezenty dzieciom już 5 grudnia. Pierwszym uroczystym, bożonarodzeniowym posiłkiem jest dopiero śniadanie Pierwszego Dnia Świąt. Choć najważniejszy jest dopiero obiad. Wtedy na stole królują potrawy przygotowywane z różnorodnych mięs, przede wszystkim jednak jest to wszelkiego rodzaju drób i dziczyzna. Najważniejszy na stole jest jednak chleb Kerstbrood, który charakteryzujesię dość słodkim smakiem, wypełnia go bowiem migdałowe nadzienie z dodatkiem dużej ilości rodzynek, kandyzowanych owoców, skórką pomarańczy oraz cukru. Na deser zaś, obowiązkowo należy zjeść korzenne ciastka. Boże Narodzenie to dla Holendrów czas odpoczynku- także tego aktywnego oraz spotkań ze znajomymi.