Równonoc wiosenna – wierzenia, zabobony i rytuały

Pierwszy dzień wiosny większości z nas kojarzy się z topieniem Marzanny. W kulturze Celtów i Słowian równonoc wiosenna była czasem magicznym i wyjątkowym. Pełnym zabobonów, wierzeń i rytuałów. Sprawdź, jak nasi pogańscy przodkowie witali wiosnę i tym samym żegnali zimę.
Zjawisko równonocy wiosennej
Równonoc wiosenna zwana jest również równonocą marcową i równonocą wrześniową. Zależy to od tego, na której półkuli ziemskiej występuje. Na północnej dochodzi do niej w drugiej połowie marca, na południowej zaś w drugiej połowie września. Jeszcze inne nazwy to przesilenie wiosenne oraz ekwinokcjum wiosenne. Na czym polega to zjawisko? Jak sama nazwa wskazuje w tym czasie dzień i noc są sobie równe, czyli liczą po 12 godzin. Co więcej, należy dodać, że jeśli na jednej półkuli zachodzi przesilenie wiosenne, to na drugiej w tym czasie obserwuje się przesilenie jesienne. Warto podkreślić, że zjawisko równonocy wiosennej jest astronomicznym początkiem wiosny.
Równonoc wiosenna – kiedy wystąpi w 2022
W Polsce, jak i całej Europie, położonych na północnej półkuli Ziemi, do równonocy wiosennej dochodzi w marcu. W tym roku, 2022, zjawisko to nastąpiło w niedzielę, 20 marca, tak samo, jak w latach 2019 i 2020. Od tego czasu, z każdym dniem, noc jest coraz krótsza. 20 marca 2022 r. Słońce wkroczyło w punkt Barana, który, co ciekawe, wchodzi w skład gwiazdozbioru Ryb.
Wierzenia związane z równonocą wiosenną
Według Celtów i Słowian, równonoc wiosenna oznaczała czas odrodzenia się całego środowiska. Ożywiała się natura i przyroda. Dla Słowian równonoc wiosenna była świętem zwanym Jare Gody, aczkolwiek trwało ono nie jeden a kilka dni. Jego istotą było wypędzenie zimy i powitanie wiosny. W tym czasie odprawiano coroczne rytuały związane z powyższymi wierzeniami. Bóstwa, do których się modlono i w które wierzono, miały zapewnić urodzajne plony i dostatek, a odpędzić biedę. Głównym bogiem, którego czczono podczas obrzędów związanych z przesileniem wiosennym, był Jaryło, bóstwo płodności oraz siły. Zimę zaś reprezentowała znana dziś wszystkim Marzanna.
Celtowie, podobnie jak Słowianie, wierzyli w to, że podczas równonocy wiosennej, jej bogini zwycięża w starciu z boginią zimy, która przynosiła ciemność, biedę, niemoc oraz letarg całego świata, zarówno człowieka, jak i natury. Bóstwo zimy nazywali Staruchom, a wiosny Dziewicą.
Pogańskie rytuały i zabobony podczas równonocy wiosennej
Jednym z najważniejszych, słowiańskich rytuałów, związanych z kilkudniowym świętem Jare Gody, było spalenie, a następnie zatopienie Marzanny, czyli kobiecej kukły, która symbolizowała boginię zimy, pluchy i szarugi. Robiono to wieczorami, przy ogniskach i dźwiękach instrumentów oraz pogańskich pieśni. Był to bardzo istotny rytuał, gdyż wierzono, że w ten sposób wraz z zimą przegania się zło. Kolejnym zwyczajem, który ostał się do dzisiaj (aczkolwiek zapewne ze względów praktycznych), jest sprzątanie domostw, czyli obecnie tak zwane wiosenne porządki.